Táo bón ở trẻ: Nhận biết và điều trị hiệu quả táo bón tại nhà

Táo bón ở trẻ là tình trạng phổ biến . Khi trẻ bị táo bón, sức khỏe và thể chất sẽ ảnh hưởng. Vậy nên các thông tin liên quan đến bệnh táo bón luôn được bố mẹ quan tâm và tìm hiểu. Nhận biết sớm các dấu hiệu táo bón sẽ giúp bố mẹ chăm sóc sức khỏe của trẻ tốt hơn. Đồng thời lựa chọn được phương pháp điều trị hiệu quả và hợp lý tại nhà.

Nguyên nhân táo bón ở trẻ

Sau đây là một vài nguyên nhân khiến trẻ bị táo bón mà mẹ nên biết:

– Trẻ không hợp với sữa công thức (sữa bột, sữa hộp uống liền)

– Trẻ không được bú sữa mẹ đầy đủ bởi trong sữa mẹ có chứa hormone motilin giúp hỗ trợ nhu động ruột của trẻ, khi thiếu đi hormone này sẽ khiến việc đi đại tiện của trẻ khó khăn hơn.

– Trong chế độ dinh dưỡng hằng ngày của trẻ bị thiếu nước và chất xơ. Chất xơ giúp giữ nước trong ruột già và giúp thức ăn dễ tiêu hóa nhanh. Đặc biệt ở khi trẻ bước vào giai đoạn ăn dặm, nếu mẹ cho trẻ ăn thức ăn quá đặc cũng là nguyên nhân trẻ bị táo bón.

– Sau khi ăn, trẻ hay căng thẳng hoặc ít vận động.

– Trẻ bị táo bón do lạm dụng thuốc: Trẻ phải điều trị bằng thuốc do xuất hiện các triệu chứng như còi xương, suy dinh dưỡng, thiếu máu, viêm đường hô hấp… Việc sử dụng một lượng thuốc khác nhau, lượng dùng nhiều trong thời gian dài cũng gây táo bón ở trẻ em

– Một số chứng triệu chứng trẻ gặp phải cần điều trị bằng phẫu thuật như tắc nghẽn đường ruột, triệu chứng phình đại tràng bẩm sinh; Suy giáp (hormone tuyến giáp thấp) hoặc ngộ độc Botulism (Đây là tình trạng trẻ dị ứng với mật ong bẩm sinh)

Dấu hiệu nhận biết táo bón ở trẻ

Táo bón ở trẻ là điều thường gặp nhưng không phải bố mẹ nào cũng đủ hiểu biết để nhận biết tình trạng này ở  trẻ. Sau đây là các dấu hiệu  giúp mẹ  nhận biết bệnh ở trẻ.

Phân cứng, vón cục

Cách để ba mẹ nhận biết bé có bị táo hay không là nhìn vào biểu hiện của phân. Thông thường, phân của trẻ sơ sinh bị táo bón thường cứng, khô, vón cục giống như phân dê. Ở một số trường hợp, phân của trẻ sơ sinh bị táo bón ở dạng sệt quánh, keo dính.

Trẻ quấy khóc, biếng ăn

Đối với trẻ bị táo bón, do thức ăn nạp vào cơ thể trẻ không được hấp thụ, đào thải thậm chí có nguy cơ hấp thụ ngược trở lại. Khi các chất độc tích tụ lâu ngày sẽ khiến trẻ cảm thấy mệt mỏi, khó chịu. Thức ăn trong cơ thể không được tiêu hóa, đào thải nên trẻ biếng ăn, quấy khóc.

Trẻ căng thẳng khi mỗi lần đi tiểu

Khi bị táo bón, tính chất thường khô, cứng và vón cục. Cơ bụng của bé còn yếu nên khi cố gắng đẩy phân ra ngoài bé sẽ phải dùng sức rặn nhiều khiến mặt đỏ ửng, thậm chí còn phải gồng mình và siết chặt mông. Mỗi lần như vậy sẽ gây tổn thương hậu môn và khiến bé cảm thấy căng thẳng khi mỗi lần đi tiêu.

Nếu để tình trạng này kéo dài và không đưa ra phương pháp xử lý kịp thời có thể làm tăng nguy cơ bị trĩ, táo bón mãn tính, sa trực tràng, rò hậu môn…

Trẻ bị chướng bụng, khó tiêu

Ở trẻ sơ sinh bị táo bón thường xảy ra trạng này, Thức ăn không được hấp thu tích tụ lại khiến trẻ bị chướng bụng, khó tiêu và bụng của trẻ trở nên to hơn, khi sờ vào thì cảm thấy cứng.

Điều trị táo bón ở trẻ  tại nhà như thế nào?

Chế độ ăn cho trẻ bị táo bón

Để cải thiện tình trạng táo bón cho trẻ, các mẹ nên bổ sung đủ lượng chất xơ vào khẩu phần ăn của trẻ và lưu ý hạn chế cho trẻ ăn nhiều đồ chiên rán, đồ uống có gas, bánh kẹo ngọt gây khó khăn cho quá trình đại tiện của trẻ.  Một số loại thực phẩm giàu chất xơ như Rau khoai lang, mồng tơi, cải xanh, súp lơ, rau bina, rau diếp cá, rau má,…Hoa quả như mận khô, các cây họ cam, bưởi, đu đủ, chuối tiêu, xoài, lê, táo, kiwi,… cung cấp đủ lượng chất xơ cho bé. Các loại củ như: khoai lang, củ cải đường,… cũng chứa nguồn chất xơ tuyệt vời cho cơ thể. Khoai lang được sử dụng là bài thuốc đơn giản chữa táo bón, bằng các món như khoai lang luộc, nấu, hầm,… khoai lang sẽ là lựa chọn ngon miệng cho khẩu phần ăn của bé.

Tuy nhiên, việc thay đổi thức ăn mỗi ngày cho bé đòi hỏi mẹ tính toán kỹ. Vì ăn quá nhiều chất xơ sẽ khiến tình trạng táo bón tồi tệ hơn.

– Nước có vai trò quan trọng đối với cải thiện tình trạng táo bón, loại bỏ các chất thải độc hại, cung cấp đủ nước cho đường ruột giúp làm mềm phân và tránh nguy cơ bị táo bón. Mẹ luôn nhắc nhở bé uống nước, tùy theo lứa tuổi mà bổ sung lượng nước khác nhau.

– Mẹ nên lựa chọn loại sữa chua giàu probiotic để cải thiện hệ tiêu hóa cho bé. Tuy nhiên, không nên cho trẻ ăn quá nhiều sữa chua có thể gây tác dụng ngược như: gây khó tiêu, dị ứng thậm chí béo phì bởi trong sữa chua có đường.

– Cho bé uống sữa mát, Sữa mát là loại sữa bên trong không có thành phần đường mía, vị ngọt tự nhiên, dịu nhẹ gần như sữa mẹ. Sữa mát cũng bổ sung chất xơ cho quá trình tiêu hóa của bé tốt hơn.

Ngâm mình bằng nước ấm

Để giúp trẻ cảm thấy thoải mái và giảm bớt cảm giác khó chịu do táo bón gây ra, mẹ có thể cho trẻ ngâm mình trong nước ấm và  đây được coi là biện pháp trị táo bón khá hiệu quả. Nước ấm có tác dụng kích thích cơ vòng hậu môn giúp bé sơ sinh dễ đi ngoài hơn. Thực hiện việc ngâm hậu môn vào nước ấm khoảng 1-2 lần/ngày, mỗi lần từ 5-10 phút.

Massage bụng cho bé

Massage bụng giúp bé kích thích đi ngoài

Để thức ăn khó tiêu còn trong bụng sẽ mềm ra và chuyển động xuống hậu môn  thì mẹ chỉ cần dùng 3 ngón tay giữa chụm lại, đặt lên vùng bụng xung quanh rốn. Xoa nhẹ với lực ấn vừa đủ để cảm thấy hơi cứng theo chuyển động tròn xung quanh rốn. Thực hiện mỗi lần 3 phút để kích thích trẻ đi ngoài.

Ngoài ra, nước ép hoa quả sẽ cải thiện hệ tiêu hóa giúp bé tiêu hóa tốt hơn. Nhờ những dưỡng chất bổ ích có trong hoa quả tươi nên các mẹ sẽ cực kỳ yên tâm khi áp dụng phương pháp này.

Bổ sung men vi sinh cho trẻ

Táo bón là một trong những biểu hiện hàng đầu thể hiện bé bị mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột. Tình trạng trên kéo dài có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, làm giảm hấp thu dinh dưỡng ở trẻ, từ đó dẫn đến miễn dịch kém, đề kháng kém. Vì vậy, việc bổ sung men vi sinh rất cần thiết cho trẻ. Từ đó, hỗ trợ khôi phục chức năng bình thường của hệ tiêu hóa và tăng tần suất thải phân, giảm chứng táo bón một cách hiệu quả.

Bố mẹ có thể lựa chọn men vi sinh AB – Kolicare Drops – men vi sinh hỗ trợ cải thiện đường ruột đến từ Tây Ban Nha là sản phẩm an toàn và hiệu quả dành cho bé. Sản phẩm bổ sung Pediococcus pentosaceus CECT 8330, giúp củng cố và tăng cường hê tiêu hóa cho bé, giúp hạn chế đau bụng, đầy hơi, táo bón,… cho bé ăn ngon – ngủ khỏe hơn mỗi ngày.

Bổ sung men vi sinh để trị táo bón cho trẻ

Thuốc sử dụng để điều trị táo bón ở trẻ

Nhóm thuốc tạo khối

Thành phần: Chứa các chất xơ từ các loại vỏ, hạt, củ.

Tác dụng: Loại thuốc này có tác dụng làm mềm phân khi trẻ uống vào do hút nước từ ruột và tạo nhu động ruột trơn tru để đẩy phân ra ngoài dễ dàng.

Lưu ý: Thuốc không có tác dụng ngay lập tức sau khi uống vào, thường phát huy tác dụng sau 1 – 3 ngày uống. Khi sử dụng, nên cho trẻ uống đủ lượng nước theo hướng dẫn sử dụng thuốc để thuốc phát huy tác dụng tốt nhất.

Nhóm thuốc làm mềm phân

Tác dụng: Khác với nhóm thuốc tạo khối, nhóm thuốc này không có tác dụng thúc đẩy nhu động ruột nhưng hút nước làm mềm phân giúp trẻ đi ngoài dễ dàng mà không cần dùng nhiều sức rặn.

Lưu ý: Nếu dùng nhóm thuốc làm mềm phân trong thời gian dài và dùng liều cao, đặc biệt parafin lỏng, có thể xuất hiện vết dầu trên quần hoặc quần lót trẻ.

Phổ biến là docusate (Nogarlax), parafin lỏng.

Nhóm thuốc nhuận tràng thẩm thấu

Tác dụng: Tăng lượng nước trong lòng ruột, giảm hấp thu nước ở thành ruột, giúp phân mềm “đẩy” ra ngoài nhẹ nhàng không gây đau.

Lưu ý: Một số sản phẩm trị táo bón cho trẻ nhóm này không phát huy tác dụng ngay lập tức mà sau 24 giờ và thậm chí vài ngày.

Nhóm thuốc nhuận tràng thẩm thấu được sử dụng để trị táo bón cho trẻ như: Lactulose (Duphalac), sorbitol (Sorbitol), polyethylene glycol (Forlax).

Nhóm thuốc nhuận tràng kích thích

Tác dụng: Thuốc táo bón cho trẻ nhóm này có tác dụng kích thích co bóp cơ đại tràng, tăng nhu động ruột giúp đẩy phân ra ngoài nhanh hơn. Trong quá trình điều trị táo bón cho trẻ, nếu 3 nhóm trên không có hiệu quả trẻ sẽ được chỉ định dùng các sản phẩm thuốc nhuận tràng kích thích.

Lưu ý: Thuốc không có tác dụng ngay, thường sau 8 – 12 giờ sau khi trẻ uống.