Trẻ bị táo bón lâu ngày: Nguyên nhân, hậu quả  và cách điều trị hiệu quả tại nhà

Trẻ bị táo bón lâu ngày là tình trạng xảy ra phổ biến ở trẻ. Đây là dấu hiệu cảnh báo hệ tiêu hóa của trẻ đang gặp các vấn đề bất thường như: thiếu nước, thiếu chất xơ kèm các bệnh lý nguy hiểm.  Khi trẻ bị táo bón kéo dài , sức khỏe và thể chất sẽ ảnh hưởng nếu không điều trị kịp thời. Vậy nên các thông tin liên quan đến bệnh táo bón luôn được bố mẹ quan tâm và tìm hiểu. Nhận biết sớm các dấu hiệu táo bón sẽ giúp bố mẹ chăm sóc sức khỏe của trẻ tốt hơn. Đồng thời lựa chọn được phương pháp điều trị cho trẻ hợp lý và hiệu quả ngay tại nhà.

Nguyên nhân trẻ bị táo bón lâu ngày

Nguyên nhân thực thể khiến trẻ bị táo bón lâu ngày

Nguyên nhân này bao gồm các vấn đề: cường giáp, bệnh thần kinh cơ ổ bụng, ở ruột…

– Trẻ bị bệnh về tuyến giáp nhân cường giáp sẽ làm giảm hoạt động của cơ ruột cùng các triệu chứng khác khiến cho trẻ bị táo bón.

– Trẻ nhỏ bị bệnh phì đại tràng bẩm sinh: Trẻ mắc bệnh này thường cân nặng sẽ nhẹ hơn so với trẻ bình thường. Trẻ thường hay bị ói mửa và kích thước phân nhỏ hơn. Khi trẻ mắc bệnh này cần phải được mổ nếu không sẽ dẫn tới biến chứng phình đại tràng nhiễm độc, sốc nhiễm trùng và nguy cơ thủng ruột.

– Bệnh đái tháo đường: Khi trẻ mắc bệnh này cũng sẽ có nguy cơ bị táo bón lâu ngày.

– Bên cạnh đó, các bệnh liên quan đến thần kinh có có thể là nguyên nhân gây ra tình trạng trẻ táo bón lâu ngày. Các bệnh về thần kinh bao gồm: bại não, chậm phát triển về tâm thần hoặc cột sống. Trẻ bị rối loạn thường gặp các vấn đề vận động bao gồm: cử động ruột bất thường, thiếu sự phối hợp vận động ruột…

Nguyên nhân chức năng khiến trẻ bị táo bón lâu ngày

– Nguyên nhân này bao gồm việc trẻ nhịn không chịu đi ngoài. Khi trẻ càng nhịn đi ngoài thì phân ở trong ruột càng lâu, to và khiến cho trẻ càng gặp các vấn đề khó khăn khi đi ngoài, hậu quả là trẻ có thể bị táo bón mạn tính.

– Trẻ sơ sinh thường bị táo bón khi bị chuyển đổi thức ăn đột ngột, đặc biệt là ở những trẻ đang bú mẹ chuyển sang ăn dặm lần đầu.

– Bên cạnh đó, việc trẻ bú sữa ngoài mà thành phần protein trong sữa công thức giàu chất đạm khiến trẻ khó hấp thụ. Trẻ sơ sinh dùng sữa công thức với lượng nhiều bị táo bón thường có phân màu xanh và cứng.

Táo bón cũng thường hay gặp ở những trẻ bị thiếu nước, mất nước, khi đó cơ thể của trẻ sẽ hấp thụ chất lỏng từ bất cứ đâu trong cơ thể từ: thức ăn, đồ uống thậm chí là phân. Điều đó vô tình sẽ khiến cho phân của trẻ nên rắn và khô cứng.

Hậu quả trẻ bị táo bón lâu ngày

Táo bón lâu ngày ở trẻ em sẽ dẫn đến nhiều tác hại nghiêm trọng nếu không được điều trị tích cực:

Tích tụ độc tố trong cơ thể

Cơ thể thải độc tố ra ngoài bằng cách đi đại tiện mỗi ngày, nhưng với tình trạng táo bón lâu ngày ở trẻ em thì rất khó để đi đại tiện mỗi ngày được. Dẫn tới tồn đọng độc tố và làm ảnh hưởng tới các cơ quan bên trong cơ thể.

Mắc trĩ nội, trĩ ngoại

Táo bón lâu ngày ở trẻ em có thể khiến trẻ mắc bệnh trĩ vì trẻ luôn gắng sức rặn khi đi đại tiện dẫn tới hiện tượng tăng áp lực trong ổ bụng làm cho các búi trĩ càng ngày càng to ra sau mỗi lần đi tiêu, sẽ có cả phân lẫn máu.

Táo bón lâu ngày ở trẻ em gây nứt hậu môn

Hậu quả đáng ngại nhất của tình trạng táo bón lâu ngày ở trẻ em là gây nứt hậu môn.

Nguyên nhân dẫn tới tình trạng nứt hậu môn do phân tích tụ lâu ngày trong đại trực tràng sẽ dần trở nên to và rắn chắc hơn, kích thước khối phân lớn hơn độ giãn nở của ống hậu môn, khi trẻ cố rặn sẽ gây rách hậu môn kèm theo đại tiện ra máu rất đau đớn.

Không khắc phục sớm việc chảy máu hậu môn sẽ dẫn tới tình trạng thiếu máu.

Cảm giác đau đớn khi đi ngoài

Tình trạng đau đớn khi đi đại tiện sẽ xảy ra đối với trẻ bị táo bón lâu ngày. Vì nguyên nhân này nên trẻ có tâm lý sợ hãi khi đi ngoài và có xu hướng nhịn đại tiện ngay cả khi trẻ có nhu cầu làm cho táo bón lâu ngày ở trẻ em trở nên nặng nề hơn.

Ảnh hưởng tâm lý

Táo bón lâu ngày khiến trẻ ăn uống không ngon miệng, khó chịu mất ngủ, cơ thể mệt mỏi dần hình thành việc sợ phải ăn vì nghĩ ăn xong sẽ phải đi đại tiện đau rát khiến trẻ bị ám ảnh, sợ hãi và khóc lóc không muốn đi. Hơn nữa, trẻ còn mắc chứng đầy hơi chướng bụng vì ăn vào nhưng không đi đại tiện được nên cũng tạo nên chứng sợ ăn ở trẻ em mắc chứng táo bón.

Viêm ống hậu môn trực tràng, áp-xe cạnh hậu môn, rò hậu môn

Táo bón lâu ngày ở trẻ em hình thành nên khối phân cứng, khi trẻ cố rặn khi đi đại tiện, khối phân cứng sẽ làm tổn thương vùng niêm mạc trực tràng, ống hậu môn gây viêm nhiễm, tăng nguy cơ nhiễm trùng, áp xe cạnh hậu môn, rò hậu môn về sau này.

Tắc ruột

Phân trong đại trực tràng ứ đọng càng lâu sẽ càng rắn, dẫn đến tình trạng bán tắc ruột hoặc tắc ruột với các triệu chứng như đau bụng từng cơn xảy ra liên tục, chướng bụng, không đánh hơi hoặc đi ngoài được.

Tăng áp lực trong ruột

Trẻ dễ có nguy cơ bị viêm ruột thừa do tình trạng lòng ruột thừa bị ứ đọng phân, dịch ngày càng nhiều. Ngoài ra, táo bón lâu ngày ở trẻ em còn gây suy yếu và giãn ruột già, tạo thành các túi thừa đại tràng và tăng nguy cơ thủng ruột.

Để phòng ngừa bệnh táo bón lâu ngày ở trẻ em, cách tốt nhất là cha mẹ nên cho trẻ bổ sung thêm nhiều rau củ quả chứa lượng chất xơ dồi dào sẽ giúp cho cơ bụng và thành ruột co bóp tốt hơn. Nếu trẻ không thích ăn rau, mẹ hãy thay thế bằng các loại nước rps hoặc nước luộc củ cải cũng mang lại tác dụng chống táo bón kéo dài ở trẻ em. Cha mẹ cũng đừng quên tạo cho trẻ thói quen đi đại tiện vào một khung giờ nhất định trong ngày và không được tự ý để trẻ sử dụng thuốc nhuận tràng nếu không có chỉ định của bác sĩ.

7 cách điều trị trẻ bị táo bón lâu ngày

Cho trẻ uống nhiều nước

Nguyên nhân phổ biến gây nên tình trạng táo bón lâu ngày ở trẻ là do thiếu nước. Đặc biệt là đối tượng trẻ trên 1 tuổi đang chuyển từ uống sữa, ăn bột sang những dạng thức ăn thô, thiếu nước. Vậy nên cần cho trẻ uống đủ nước mỗi ngày để trẻ đi ngoài dễ dàng hơn.

Tổ chức Y tế khuyến cáo: trẻ dưới 6 tháng bú mẹ hoàn toàn không cần uống nước nhưng nếu bé bị táo bón thì vẫn cho uống 100 – 200ml nước/ngày.

Với trẻ bắt đầu ăn dặm từ 6 – 12 tháng uống 200 – 300ml nước/ngày.

Trẻ 1 – 3 tuổi uống 500 – 600ml nước/ngày.

Trẻ 3 – 5 tuổi uống 1000ml nước/ngày.

Trẻ lớn hơn 10 tuổi uống bằng người lớn: 1500 – 2000ml nước/ngày.

Massage bụng cải thiện táo bón lâu ngày ở trẻ em

Một trong những cách đơn giản để cải thiện táo bón lâu ngày ở trẻ em mang lại hiệu quả cao là massage bụng cho trẻ, cách này đã được rất nhiều bậc phụ huynh thi nhau áp dụng. Tác dụng của massage bụng giúp tăng cường nhu động ruột, trẻ đi đại tiện dễ dàng hơn. Việc massage còn giúp trẻ được thư giãn tinh thần, kích thích ăn ngon, ngủ sâu giấc, hệ tiêu hóa khỏe mạnh. Mẹ có thể yên tâm thực hiện cách này cho cả trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.

Cách thực hiện massage:

– Đặt trẻ nằm ngửa trên giường.

– Dùng 2 ngón tay (ngón giữa và ngón trỏ) sát vào nhau rồi đặt gần với rốn của con và ấn nhẹ xuống, xoay vòng tại chỗ, sau đó tiếp tục xoay vòng ở quanh rốn rồi mở rộng dần ra tạo thành vòng tròn.

– Massage cho tới khi vòng tròn chạm tới phần hông phải của con thì mẹ dừng lại. Lặp lại động tác từ vùng gần rốn của trẻ.

Thực hiện massage theo chiều kim đồng hồ, từ trong ra ngoài để phát huy tác dụng.

Ngâm hậu môn của trẻ vào chậu nước ấm

Ngâm hậu môn của trẻ vào nước ấm hoặc cho trẻ tắm nước ấm khoảng 5 phút sẽ hỗ trợ trẻ đi vệ sinh dễ dàng hơn vì nước ấm có khả năng kích thích cơ vòng hậu môn, thúc đẩy nhu động ruột hoạt động, làm mềm phân. Bên cạnh đó sử dụng khăn ấm áp vào hậu môn cũng là cách giúp con đi vệ sinh nhanh hơn.

Dùng nước ấm ngâm hậu môn áp dụng cho trẻ từ 1 tuổi trở lên, mẹ lưu ý nên thử nhiệt độ nước trước khi ngâm hậu môn cho bé vì da của trẻ rất nhạy cảm, không nên để nước nóng quá sẽ khiến da trẻ bị ửng đỏ hoặc gây bỏng rát.

Tăng cường bổ sung rau củ quả

Liệu mẹ có từng thắc mắc: Rõ ràng ngày nào cũng bổ sung rau xanh cho trẻ mà con vẫn bị táo bón?

Thế nhưng không phải loại rau củ quả nào cũng hỗ trợ làm giảm táo bón lâu ngày ở trẻ nhanh chóng và hiệu quả. Cha mẹ nên tăng cường sử dụng các loại rau củ quả có tính nhuận tràng, chứa hàm lượng chất xơ hòa tan cao trong chế độ dinh dưỡng hàng ngày của trẻ để quá trình tiêu hóa dễ dàng hơn.

Chất xơ hòa tan có khả năng hòa tan trong chất lỏng vào đường ruột dưới dạng gel giúp làm mềm phân, đẩy phân ra ngoài dễ dàng hơn. Thêm nữa, chất xơ hòa tan còn là thức ăn cho các vi khuẩn có lợi ở đường ruột, gắn kết với các acid mật trong ruột làm giảm nhũ tương hóa chất béo của thức ăn (làm dễ tiêu), thẩm thấu, nối kết với các cholesterol và thải trừ chúng ra khỏi cơ thể.

Trong các loại rau củ như rau đay, mồng tơi, súp lơ, một số loại đậu…và các loại quả như chuối, bơ, táo, mâm xôi…có chứa nhiều chất xơ hòa tan nên mẹ đừng quên bổ sung những loại này vào thực đơn hàng ngày của bé.

Giúp con đi vệ sinh đúng giờ, đúng cách

Đây là biện pháp vô cùng hiệu quả nhưng nhiều cha mẹ lại khá lơ là. Tạo phản xạ cho trẻ và giúp hệ tiêu hóa của trẻ tốt hơn bằng cách duy trì được việc đi vệ sinh đúng cách, đúng giờ. Lưu ý, các bậc phụ huynh tuyệt đối không được cho trẻ sử dụng các thiết bị điện tử và làm trẻ phân tâm trong lúc trẻ đi vệ sinh.

Đặc biệt cha mẹ không nên nóng vội khi trẻ bị táo bón lâu ngày mà cần bình tĩnh và tìm biện pháp xử lý phù hợp, tuyệt đối không thụt tháo, cho trẻ uống thuốc xổ, thuốc nhuận tràng dẫn đến tình trạng tổn thương hậu môn, giảm co thắt cơ vòng hậu môn và khiến trẻ bị phụ thuộc vào thuốc.

Tập cho trẻ vận động nhiều hơn

Trẻ sẽ đi đại tiện dễ dàng hơn nếu cơ thể được vận động thường xuyên, đặc biệt là cơ bụng được hoạt động, co bóp thường xuyên.

Đối với trẻ sơ sinh, các mẹ có thể thực hiện một vài động tác nắn chân, nắn tay, vươn vai… massage bụng cho trẻ. Còn trẻ từ 1 tuổi trở lên bố mẹ có thể cho trẻ vui chơi vận động ngoài trời hoặc tập những bài thể dục nhẹ nhàng vừa là cách rèn luyện sức khỏe, tạo tâm lý vui vẻ vừa là một cách giảm táo bón hiệu quả.

Bổ sung men vi sinh cho trẻ

Táo bón là một trong những biểu hiện hàng đầu thể hiện bé bị mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột. Tình trạng trên kéo dài có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, làm giảm hấp thu dinh dưỡng ở trẻ, từ đó dẫn đến miễn dịch kém, đề kháng kém. Vì vậy, việc bổ sung men vi sinh nhằm giúp tạo sự cân bằng cho hệ vi sinh đường ruột. Từ đó, hỗ trợ khôi phục chức năng bình thường của hệ tiêu hóa và tăng tần suất thải phân, giảm chứng táo bón một cách hiệu quả.

Bố mẹ có thể lựa chọn men vi sinh AB – Kolicare – men vi sinh hỗ trợ cải thiện đường ruột đến từ Tây Ban Nha là sản phẩm an toàn và hiệu quả dành cho bé. Sản phẩm bổ sung Pediococcus pentosaceus CECT 8330, giúp củng cố và tăng cường hệ tiêu hóa cho bé, giúp hạn chế đau bụng, đầy hơi, táo bón,… cho bé ăn ngon – ngủ khỏe hơn mỗi ngày.

Trẻ bị táo bón lâu ngày là vấn đề đáng lo ngại và ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe của trẻ. Do đó, các kiến thức về bệnh và cách chăm sóc trẻ bị táo bón  tại nhà trên đây sẽ giúp ba mẹ rất nhiều trong việc điều trị. Nếu còn thắc mắc về vấn đề trẻ bị táo bón lâu ngày, hãy nhắn tin hoặc gọi điện cho chúng tôi để được tư vấn một cách chi tiết hơn.